NBP: stopy bez zmian, PSD3 nadchodzi — analiza 10/2025

Październik 2025 przyniósł rynkowi bankowemu oczekiwaną stabilizację, przynajmniej jeśli chodzi o politykę monetarną. Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny utrzymała stopy procentowe bez zmian, co przy spadającej, ale wciąż podwyższonej inflacji, gwarantuje bankom utrzymanie wysokich marż odsetkowych. Jednak prawdziwa burza, która fundamentalnie zmieni polską bankowość, zbiera się nie w Warszawie, a w Brukseli. Ostatnie 30 dni to okres gwałtownego przyspieszenia prac nad rewolucyjnymi regulacjami PSD3 i FiDA. Te dyrektywy na nowo zdefiniują zasady płatności, odpowiedzialność banków za oszustwa i otworzą rynek na erę „Open Finance”.

Co nowego w Bankowości?

Ostatnie 30 dni w polskim i europejskim sektorze bankowym upłynęły pod znakiem trzech kluczowych wydarzeń: dwóch decyzji banków centralnych oraz przełomu w pracach nad nowymi regulacjami, które ukształtują branżę na następną dekadę.

1. RPP utrzymuje stopy procentowe (Październik 2025)

Zgodnie z oczekiwaniami rynków, Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu 9 października 2025 r. postanowiła utrzymać stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. Główna stopa referencyjna wynosi nadal 5,25%. Decyzja ta jest podyktowana wciąż podwyższoną inflacją bazową oraz niepewnością co do kształtowania się cen energii w nadchodzących kwartałach. Dla sektora bankowego oznacza to przedłużenie „złotych czasów” – utrzymania wysokiej marży odsetkowej (NIM), która jest głównym źródłem rekordowych zysków banków w ostatnich dwóch latach.

2. EBC również stabilizuje (Wrzesień 2025)

Podobną decyzję podjął pod koniec września Europejski Bank Centralny (EBC). Na posiedzeniu 25 września Rada Prezesów EBC zdecydowała o pozostawieniu głównej stopy depozytowej na poziomie 4,25%. Podobnie jak w Polsce, inflacja w strefie euro spada, ale pozostaje „lepka” i daleka od celu 2%. Stabilizacja stóp w EBC jest ważna dla polskiego sektora ze względu na stabilność kursu EUR/PLN oraz koszty finansowania dla banków operujących na rynkach europejskich.

3. Przyspieszenie prac nad PSD3 i FiDA w Parlamencie Europejskim

To najważniejsza informacja strategiczna ostatnich tygodni. Na początku października komisje Parlamentu Europejskiego (ECON) przyjęły swoje stanowiska negocjacyjne dotyczące pakietu regulacji płatniczych (PSD3/PSR) oraz ram dostępu do danych finansowych (FiDA). To przełom, który otwiera drogę do finalnych negocjacji (trilogów) z Radą UE. Zmiany są rewolucyjne: PSD3 ma drastycznie zwiększyć odpowiedzialność banków za oszustwa (np. spoofing), a FiDA wprowadzi erę „Open Finance”, zmuszając banki do udostępniania (za zgodą klienta) szerszego zakresu danych finansowych (np. o kredytach, inwestycjach) stronom trzecim, czyli głównie fintechom.

Kluczowe wskaźniki makro dla sektora (Październik 2025)

Wpływ na użytkownika/firmę: Kto zyskuje, kto traci?

Stabilizacja stóp procentowych i nowe regulacje tworzą skomplikowany obraz rynku, na którym jedni zyskują, a inni muszą przygotować się na wyzwania.

Kto zyskuje?

• Banki (krótkoterminowo): To najwięksi wygrani obecnej sytuacji makroekonomicznej. Stabilne, wysokie stopy NBP oznaczają, że banki nadal bardzo tanio pozyskują pieniądze (np. z ROR-ów oprocentowanych na 0%), a jednocześnie drogo je pożyczają (kredyty oparte na wysokim WIRON/WIBOR). Marża odsetkowa (NIM) jest rekordowa, co przekłada się na miliardowe zyski sektora, widoczne w danych KNF.
• Aktywni posiadacze oszczędności: Brak obniżek stóp NBP oznacza, że banki, walcząc o płynność i „nowe środki”, wciąż muszą oferować atrakcyjne oprocentowanie na promocyjnych kontach oszczędnościowych (6-7% brutto). Klienci pasywni tracą, ale ci, którzy aktywnie przenoszą oszczędności, mogą realnie zarobić.
• Fintechy (długoterminowo): Regulacje FiDA („Open Finance”) to dla nich historyczna szansa. Uzyskają (za zgodą klienta) dostęp nie tylko do danych o ROR (jak w PSD2), ale też o kredytach, polisach ubezpieczeniowych czy inwestycjach. Pozwoli im to budować „super-aplikacje” do zarządzania całym majątkiem, oferować tańsze, zautomatyzowane doradztwo i lepiej konkurować z bankami.

Kto traci?

• Kredytobiorcy złotowi: Decyzja RPP o braku obniżek stóp to dla nich zła wiadomość. Oznacza ona, że raty kredytów hipotecznych i konsumenckich pozostaną na bardzo wysokim poziomie co najmniej do wiosny 2026 roku. Nadzieje na szybką ulgę zostały rozwiane.
• Banki (długoterminowo): Choć dziś zarabiają krocie, nadchodzące regulacje to dla nich ogromne wyzwanie kosztowe i strategiczne.
  • PSD3 zmusi je do wzięcia większej odpowiedzialności finansowej za oszustwa, w tym za „spoofing” (podszywanie się pod infolinię), co oznacza wyższe rezerwy i koszty systemów antyfraudowych.
  • FiDA otworzy „fosę”, którą banki budowały wokół danych klientów, oddając pole fintechom.
  • DORA (o której niżej) wymusza gigantyczne inwestycje w cyberodporność.

Cytaty z wiarygodnych źródeł

Decyzje monetarne i rewolucje regulacyjne są szeroko komentowane przez kluczowe instytucje.

Rada postanowiła utrzymać stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. Napływające dane wskazują, że pomimo obserwowanego ożywienia gospodarczego, presja popytowa i płacowa w polskiej gospodarce pozostaje niska, co w warunkach osłabionej koniunktury i spadku presji inflacyjnej za granicą oddziałuje w kierunku dalszego spadku krajowej inflacji. Rada ocenia, że obecny poziom stóp procentowych NBP sprzyja realizacji celu inflacyjnego w średnim okresie.

<cite>Informacja po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej, Narodowy Bank Polski (09.10.2025)</cite>

Projektowane regulacje PSD3/PSR oraz FiDA to rewolucja dla całego rynku finansowego. Z jednej strony, jako sektor bankowy, rozumiemy potrzebę wzmocnienia ochrony konsumentów przed oszustwami. Z drugiej strony, propozycje dotyczące natychmiastowego zwrotu środków w przypadku oszustw typu APP (Authorized Push Payment) czy wymóg otwarcia dostępu do niemal wszystkich danych w ramach FiDA, budzą nasze poważne obawy o stabilność, bezpieczeństwo i zachowanie równych zasad konkurencji (level playing field) między bankami a niebankowymi dostawcami usług.

<cite>Dr. Tadeusz Białek, Prezes Związku Banków Polskich (ZBP) (Stanowisko ZBP do konsultacji UE, 05.10.2025)</cite>

Oś czasu: Nadchodzące rewolucje regulacyjne (PSD3, FiDA, DORA)

Praktyczne wskazówki dla klientów i firm

W obliczu stabilnych stóp i nadchodzących zmian, warto przyjąć proaktywną postawę.

1. Audyt oszczędności (dla klientów): Nie trzymaj pieniędzy na ROR (oprocentowanie 0%). Przy stopach 5,25% to realna strata. Aktywnie szukaj promocyjnych kont oszczędnościowych lub lokat (6-7%). Jeśli masz większe nadwyżki, rozważ detaliczne obligacje skarbowe indeksowane inflacją (COI).
2. Nadpłata kredytu (dla kredytobiorców): Skoro stopy nie spadają, każda złotówka nadpłaconego kapitału kredytu hipotecznego przynosi gigantyczne oszczędności na odsetkach. To obecnie jedna z najlepszych i najbezpieczniejszych „inwestycji”.
3. Weryfikacja kontrahentów (dla firm): W czasach nasilonych oszustw (phishing, fałszywe faktury), weryfikuj numery kont swoich partnerów biznesowych, np. korzystając z Białej Listy Podatników VAT.
4. Przygotuj się na DORA (dla firm IT): Jeśli Twoja firma jest dostawcą usług IT (np. chmury, oprogramowania) dla sektora finansowego, rozporządzenie DORA nakłada na Ciebie nowe, rygorystyczne obowiązki w zakresie cyberbezpieczeństwa i raportowania. Zostały ostatnie 3 miesiące na dostosowanie.
5. Uważaj na Vishing: Nigdy nie ufaj telefonom „z banku”. Pracownik banku NIGDY nie poprosi Cię o podanie hasła, kodu BLIK ani o instalację aplikacji typu „AnyDesk”. W razie wątpliwości – rozłącz się i sam zadzwoń na oficjalną infolinię.
6. Śledź informacje o FiDA („Open Finance”): W ciągu najbliższych 2-3 lat pojawią się nowe aplikacje pozwalające zarządzać finansami z wielu banków w jednym miejscu. Warto już dziś zastanowić się, komu będziemy gotowi (i na jakich warunkach) udostępnić nasze dane finansowe.

Ryzyka i bezpieczeństwo: Od DORA po oszustwa „APP Fraud”

Choć zyski sektora są rekordowe, ryzyka rosną – zarówno te operacyjne, jak i regulacyjne.

Ryzyko makroekonomiczne (NPL): Głównym zmartwieniem KNF jest obecnie jakość portfela kredytowego. Utrzymujące się wysokie stopy procentowe i spowolnienie gospodarcze mogą sprawić, że coraz więcej klientów indywidualnych i firm będzie miało problem ze spłatą swoich zobowiązań. Na razie wskaźnik NPL (Non-Performing Loans) jest stabilny, ale KNF uważnie monitoruje ten trend.

Ryzyko regulacyjne nr 1: DORA (Digital Operational Resilience Act)

To obecnie „gorący ziemniak” w działach IT i compliance każdego banku. Czas na wdrożenie kończy się 17 stycznia 2025. DORA wymusza na bankach (ale też ubezpieczycielach i domach maklerskich) ujednolicenie zarządzania ryzykiem cyfrowym. Nakłada obowiązek:

• Klasyfikacji i raportowania wszystkich incydentów cyberbezpieczeństwa do KNF.
• Prowadzenia zaawansowanych testów penetracyjnych (tzw. TLPT).
• Zarządzania ryzykiem stron trzecich (dostawców IT, chmury obliczeniowej).Dla banków to ogromne koszty wdrożeniowe, ale dla klientów – gwarancja, że bankowość będzie bardziej odporna na ataki hakerskie i awarie systemów.

Ryzyko regulacyjne nr 2: Odpowiedzialność za oszustwa (PSD3)

Największą rewolucją w PSD3 jest propozycja rozszerzenia odpowiedzialności banków za oszustwa typu „APP Fraud” (Authorized Push Payment).

• Dziś (PSD2): Jeśli sam wykonasz przelew do oszusta (np. nabierzesz się na vishing lub fałszywą fakturę), bank umywa ręce. To Ty autoryzowałeś transakcję (nawet jeśli nieświadomie).
• Jutro (PSD3): Propozycje idą w kierunku, by bank (zarówno Twój, jak i bank oszusta) ponosił współodpowiedzialność. Banki będą musiały obowiązkowo oferować usługę weryfikacji odbiorcy przelewu (czy nazwa zgadza się z numerem konta) i zwracać środki, jeśli doszło do oszustwa mimo zachowania przez klienta należytej staranności. To fundamentalna zmiana, która przerzuci koszty oszustw z klientów na banki.

Prognoza / Scenariusze dla Sektora Bankowego (Q4 2025 / Q1 2026)

FAQ (Najczęstsze pytania)

1. Dlaczego RPP nie obniża stóp, skoro inflacja spadła do 4,9%?Ponieważ inflacja bazowa (po wyłączeniu cen energii i żywności) jest wciąż znacznie wyższa. Ponadto, RPP obawia się, że zbyt szybka obniżka stóp, przy rosnących płacach i ożywieniu gospodarczym, mogłaby ponownie „podpalić” inflację i zniweczyć dotychczasową walkę.
2. Co to jest PSD3 i czy dotyczy mnie jako klienta?Tak. PSD3 to nowa dyrektywa UE, która ma uczynić płatności jeszcze bezpieczniejszymi. Dla Ciebie oznacza to głównie większą ochronę przed oszustwami. Bank będzie miał obowiązek weryfikować odbiorcę przelewu i w wielu przypadkach będzie musiał zwrócić Ci pieniądze, jeśli padniesz ofiarą oszustwa (np. spoofingu).
3. Co to jest FiDA, czyli „Open Finance”?To rewolucja idąca krok dalej niż „Open Banking” (PSD2). FiDA umożliwi Ci (jeśli wyrazisz zgodę) udostępnianie fintechom lub innym bankom pełnego obrazu Twoich finansów – nie tylko konta, ale też kredytów, oszczędności, inwestycji czy ubezpieczeń. Celem jest stworzenie konkurencyjnego rynku, na którym jedna aplikacja będzie mogła zarządzać Twoim całym majątkiem i oferować Ci najlepsze produkty z różnych instytucji.
4. Czy moje pieniądze w banku są bezpieczne w obliczu tych zmian?Tak. Depozyty klientów są chronione przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) do kwoty 100 000 euro. Co więcej, nowe regulacje (jak DORA) mają wręcz zwiększyć bezpieczeństwo operacyjne banków, czyniąc je bardziej odpornymi na cyberataki i awarie techniczne.
5. Straciłem pieniądze przez vishing. Czy bank mi je odda (w kontekście PSD2/PSD3)?Obecnie (w ramach PSD2) jest to bardzo trudne, ponieważ banki argumentują, że sam autoryzowałeś przelew (nawet jeśli podstępem). Nowa regulacja (PSD3) ma to zmienić i przerzucić znaczną część odpowiedzialności na banki, co znacząco zwiększy szanse klienta na odzyskanie środków w takich sytuacjach.

Źródła

• Informacja po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej w dniach 8-9 października 2025 r. (Narodowy Bank Polski, 09.10.2025)
• Decyzja monetarna Europejskiego Banku Centralnego (EBC) (EBC, 25.09.2025)
• Wstępny szacunek wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych we wrześniu 2025 roku (Główny Urząd Statystyczny, 30.09.2025)
• Dane miesięczne polskiego sektora bankowego – sierpień 2025 (Komisja Nadzoru Finansowego, 28.09.2025)
• Parlament Europejski (ECON) przyjmuje stanowisko ws. PSD3 i FiDA (Parlament Europejski, 04.10.2025)
• Stanowisko ZBP w sprawie projektu PSD3/PSR (Związek Banków Polskich, 05.10.2025)
• Rozporządzenie DORA – Informacja KNF dla rynku (Komisja Nadzoru Finansowego, dostęp 20.10.2025)
• Analiza PAP Biznes: Zyski banków wciąż wysokie dzięki stopom NBP (Polska Agencja Prasowa – Biznes, 10.10.2025)
• WIRON wchodzi na stałe. Koniec WIBORu (Bankier.pl, 15.10.2025)
• Komisja Europejska: Pakiet dotyczący usług płatniczych i otwartych finansów (PSD3, FiDA) (Komisja Europejska, dostęp 20.10.2025)

Dlaczego możesz nam zaufać?

Jako dziennikarz finansowy przygotowujący tę analizę, opieram się wyłącznie na twardych, pierwotnych źródłach informacji. Podstawą artykułu są oficjalne komunikaty i dane Narodowego Banku Polskiego, EBC, GUS, Komisji Nadzoru Finansowego oraz Związku Banków Polskich. Informacje o regulacjach UE pochodzą bezpośrednio ze stron Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Wszystkie dane i fakty zostały zweryfikowane na dzień publikacji.

Disclaimer: Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. Nie stanowi porady inwestycyjnej, rekomendacji ani oferty w rozumieniu przepisów prawa. Sektor bankowy podlega dynamicznym zmianom regulacyjnym i rynkowym. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji finansowej należy samodzielnie przeanalizować sytuację i ocenić własne ryzyko.

Ostatnia aktualizacja: 20.10.2025

Damian Mazurek

Od 2025 roku prowadzę internetowy magazyn „Szkoła Bankowości”. Na co dzień analizuję konta i karty, porównuję opłaty, czytam regulaminy i wyłapuję haczyki, żeby ułatwić wybór najlepszych rozwiązań. Jako absolwent Politechniki Lubelskiej stawiam na dane, transparentność i praktyczne wskazówki.